Ormilija danas

Ulaz – Gostoprimnica

Ulaz u metoh, kao i kod većine manastira, nalazi se na zapadnoj strani. Ograda je izrađena od svetogorskog kestena. Na nekim mestima kestenova ograda smenjuje se sa delovima zidova od kamena i cigle, koji su ukrašeni keramičkim detaljima.

Glavni ulaz je dobio sadašnji oblik 1982. godine. Izdvaja se teška kapija od kestenovog drveta, obložena debelim limom, u svetogorskom stilu. Na donjem levom delu kapije nalazi se manji ulaz. Pored njega je portarnica, mali prozor kroz koji monahinja dočekuje hodočasnike i upućuje ih u manastir.

Kameniti uspon popločan kaldrmom vodi kroz maslinjake do dvorišta ispred zgrade gostoprimnice. Zbog visinske razlike, manastir se postepeno otkriva pogledu.

Gostoprimnica, osnovana 1982. godine, služi kao prostor za prijem i smeštaj posetilaca. Tokom letnjih meseci, sestre dočekuju goste i nude im tradicionalnu posluženje: kafu, ratluk i hladnu vodu, na drvenim klupama u hladovini zelenila dvorišta gostoprimnice.

STARA CRKVA BLAGOVEŠTENjA PRESVETE BOGORODICE

U velikom dvorištu dominira stara crkva Blagoveštenja Presvete Bogorodice. Podignuta na mestu sa izuzetnim pogledom na Ormilijsku ravnicu, ova crkva predstavlja najstariju građevinu metoha Vatopeda. Krajem devedesetih godina 20. veka, crkva je pažljivo restaurisana, sa posebnim naglaskom na očuvanje autentičnih elemenata. Nedavno je celokupna crkva oslikana, a stari jednostavni ikonostas obnovljen je i ukrašen ikonama iz ikonopisačke radionice manastira.
Crkva predstavlja karakterističan primer graditeljstva 19. veka na Halkidici i u severnoj Grčkoj.

PROSTOR ZA POSETIOCE

U ovom delu manastira, predviđenom za prijem i smeštaj gostiju, nalazi se i lepa zgrada sa manastirskom prodavnicom. Unutra su izložena izdanja manastira, brojne knjige o Svetoj Gori i Simonopetri, ručni radovi i tradicionalni proizvodi monahinja – prirodna kozmetika Ormy, maslinovo ulje, džemovi, likeri, masline.
Dvorište ispred gostoprimnice ukrašeno je akacijama, borovima, magnolijama, lovor-višnjama, javorima, koji rastu iz kamenog poda sa travnatim kvadratima.

Posetiocima je pristup manastiru ograničen na prostor gostoprimnice.

STARI VATOPEDSKI METOH

Posle zapadnog dvorišta, gde se nalaze gostoprimnica, prodavnica i crkva Blagoveštenja, posetilac stiže do ulaza u stari vatopedski metoh. Nakon što su zgrade napuštene 1974. godine, postepeno su restaurisane ili rekonstruisane, uz očuvanje jedinstva starog kompleksa.
Sa desne strane, na jugozapadnoj strani kompleksa, nalazi se ekonomija, bolnica, ambulanta i starački dom manastira. Obnova ove zgrade počela je 1977. godine, a prvobitno je služila za smeštaj monaškog sestrinstva. Na ekonomiji se nalazi i paraklis posvećen Svetom Nektariju.
Sa leve strane, tačno preko puta ekonomije, na severozapadnoj strani kompleksa, izgrađena je mala gostoprimnica za smeštaj zvaničnih gostiju. Kelije su smeštene unutar zgrade, a centralno mesto zauzima atrijum.

U središtu puta ističe se masivan ulaz u stari metoh. Ispred njega se nalazi centralno dvorište okruženo visokim starim zidom. Kameno popločano dvorište sačuvano je u svom originalnom obliku, izuzev krstolike kamene krstionice, koja je izgrađena 1978. godine.
Na desnoj strani dvorišta, na južnoj strani kompleksa, nalaze se manastirske radionice: projektni studio, radionica za vez, tkačnica i radionica za šivenje svešteničkih odeždi. U ovim prostranim salama, sa velikim prozorima koji gledaju na južno unutrašnje dvorište sa drvećem, nastavlja se duga tradicija izrade svešteničkih i bogoslužbenih odeždi.

DVORIŠTE STAROG VATOPEDSKOG METOHA

Na severnoj strani dvorišta nalazi se najimpresivnija građevina starog Vatopedskog metoha – Stara centralna zgrada, Konak. Izgrađena godine, što potvrđuju sačuvani ktitorski natpisi, prvobitno je služila kao trpezarija, kelije i igumanova rezidencija.

Mali paraklis posvećen Svetoj Mariji Magdalini bio je dovoljan za bogosluženja sestrinstva tokom prvih godina. Danas se u prizemlju zgrade nalazi biblioteka manastira. U novoj zgradi smešteni su kancelarije ekonoma metoha i prostorije bratstva.

CENTRALNO DVORIŠTE

Centralno dvorište, okruženo zgradama koje služe isključivo monaškom životu, prati autentična pravila Svete Gore. U centru se uzdiže Saborni hram, koji je temeljen 14. septembra 1980. Godine.

KATOLIKON BLAGOVESTI

Katolikon je tipično atonski hram, kompleksni krstoliki hram sa pripratom. Spolja je hram obložen kamenom i ciglama, po uzoru na crkve iz 14. veka. Kupole su prekrivene ručno rađenim ciglama, a krovovi su pokriveni vizantijskim ćeramidama.

Do južne strane priprate Katolikona nalazi se zvonik – četvorospratna građevina čija su prva dva nivoa funkcionalno integrisana u manastir.
Prizemlje služi kao prolaz, a sledeći sprat kao predsoblje trpezarije.
Zvonik je pokriven šiljastim krovom sa olovom, u skladu sa autentičnim stambenim kulturnim standardima manastira Vatoped.

Duž zapadne strane Katolikona nalazi se Fijala, koja je izgrađena po uzoru fijale manastira Filoteja. Unutrašnjost kupole krasi mozaična scena Bogojavljenja, nastala u radionicama manastira.

Ispred ulaza u Katolikon je mozaik koji prikazuje Nojevu barku u dimenzijama 4×4 metra. Minijatura iz 11. veka poslužila je kao inspiracija za ovu kompoziciju. Na prvim redovima prozora Nojeve barke prikazani su životinje.

Na centralnom prozoru vidi se jednorog, simbol Hrista. U poslednjem redu prikazani su Noje i njegova porodica, dok se bezbrižno u parovima približavaju i divlje i pitome životinje, uključujući i kraljevskog lava. Na već mutnom nebu lete ptice – golubovi, lastavice, sove – sa svojim vladarem, orlom spremnim da uđe u barku. Kompozicija je u celini izrađena od prirodnih materijala, rukama monahinja.

Južno od Manastira, između bašti i maslinjaka, nalazi se groblje sa malim hramom Svetog Nikole. Na putu ka groblju nalaze se različiti objekti – postrojenju za pakovanje i preradu maslina, kao i vinogradarska kućica.
Severoistočno od dvorišta nalaze se igumanska rezidencija i kelije.
Danas je za nekoga ko nije upućen teško shvatiti koliko napora i truda je uložilo sestrinstvo kako bi oblikovalo manastirski prostor u današnjem obliku.

Uvoznik za Srbiju:
Company TOPY d.o.o.
Miliva b.b, 35213 Despotovac